|
|
ارگونومی، جلد ۳، شماره ۳، صفحات ۳۰-۳۷
|
|
|
| عنوان فارسی |
طراحی پرسشنامه ارزیابی خستگی ذهنی برای رانندگان اتوبوس درون‌شهری |
|
| چکیده فارسی مقاله |
مقدمه: خستگی رانندگان عاملی مؤثر بر بروز حوادث ترافیکی است. در اکثر جوامع، آمدوشد گروه چشمگیری از افراد با استفاده از اتوبوس‌های درون‌شهری صورت می‌گیرد؛ بنابراین خستگی رانندگان این اتوبوس‌ها نه‌تنها می‌تواند موجب فرسودگی شغلی آنها شود، بلکه ممکن است با تأثیر بر بروز حادثه افراد عادی جامعه را در معرض خطر قرار دهد. تاکنون روش‌هایی گوناگون برای سنجش خستگی ذهنی مطرح شده است. کاربرد پرسشنامه، نسبت به دیگر روشها سریع‌تر بوده و دسترسی به آن در محیط اجرایی آسان‌تر است. هدف این مطالعه طراحی پرسشنامه خستگی ذهنی برای رانندگان اتوبوس درون‌شهری است. مواد و روشها: برای اجرای مطالعه، ابتدا با استفاده از معیارهای پژوهش کیفی (مصاحبه با پرسش‌های نیمه ساختاریافته و پرسش‌های جستجوگر؛ و نیز توجه به دستیابی به اشباع داده‌ها) با رانندگان اتوبوس‌های درون‌شهری مصاحبه شد تا ویژگی‌های خستگی ذهنی در این شغل از زبان خود آنها مشخص گردد. پس از مصاحبه با 30 نفر، داده‌ها به اشباع رسید و نمونه‌گیری متوقف شد. آنالیز مصاحبه‌ها موجب دستیابی به درون‌مایه‌ها (themes) شد که با جمع‌بندی آنها فهرست اولیه‌ای از گویه‌ها (items) به دست آمد. سپس، ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه با بهره‌گیری از معیارهای روایی محتوا و همسانی درونی مورد بررسی قرارگرفت. روایی محتوا بر اساس رویه لوشی انجام شد. بر پایه این رویه، گویه‌هایی که شاخص CVR آنها حداقل 99/0 و شاخص CVI آنها حداقل 75/0 به دست آید، از نظر روایی محتوا پذیرفتنی‌اند. برای تعیین سازگاری درونی، پرسشنامه نهایی توسط 200 نفر تکمیل شد و داده‌ها در نرم‌افزار SPSS16 برای تعیین میزان پایایی (آلفای کرونباخ) با معیار پذیرش 7/0 آنالیز شد. یافته‌ها: در مصاحبه با 30 تن از رانندگان، فهرست اولیه‌ای با 26 گویه تهیه شد. در این میان، مقدار شاخص CVR در نُه گویه کمتر از 99/0 بود که موجب حذف آنها گردید و گویه‌های پرسشنامه به 17 مورد رسید. گویه‌ها همگی از سادگی، وضوح و ارتباط کافی (75/0CVI=) برخوردار بودند. میزان آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد و نشان داد که پرسشنامه نهایی از پایایی درونی برخوردار می‌باشد. نتیجه‌گیری: می‌توان از این پرسشنامه که از نظر روایی و پایایی تأیید شده، برای ارزیابی خستگی رانندگان اتوبوس درون‌شهری استفاده کرد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
خستگی ذهنی، رانندگان اتوبوس درون‌شهری، پرسشنامه |
|
| عنوان انگلیسی |
Developing a Mental Fatigue Questionnaire for public transport bus drivers |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Background: Driver’s fatigue is a major factor contributing to the prevalence of road accidents. A vast number of city dwellers in most countries use public transport bus services to move around the city. Driver’s fatigue causes job burnout and affects the risk of a traffic accident injuring the public. Several methods have been used to date for evaluating mental fatigue however, using questionnaires tends to be a less time-consuming and more accessible technique. The present study was therefore conducted to develop a mental fatigue questionnaire for public transport bus drivers. Materials and Methods: The study was conducted based on the criteria used for qualitative research. Semi-structured interviews were held with public transport bus drivers using probing questions and data were collected until their saturation so as to enable access to a direct description of mental fatigue by the bus drivers. Data saturation occurred with 30 interviews and sampling was then discontinued. The analysis of the interviews led to the extraction of the themes and an initial list of questionnaire items was then developed. The psychometric properties of the questionnaire were then evaluated through examining the content validity and internal consistency of the items. The content validity of the items was calculated using Lawshe’s table. A minimum CVR of 0.99 and a minimum CVI of 0.75 denoted an acceptable content validity for the items. To determine the internal consistency of the items, 200 bus drivers completed the final version of the questionnaire. The data obtained were then analyzed in SPSS-16 using Cronbach's alpha to measure the reliability of the questionnaire and considering an acceptance level of 0.7. Results: The interviews conducted at the beginning of the study with 30 drivers led to the emergence of an initial list with 26 items. A total of 9 items with a CVR less than 0.99 were omitted from the list and 17 items with adequate simplicity, clarity and correlation between them and which had a minimum CVI of 0.75 were kept. The questionnaire had a Cronbach's alpha value of 0.87 and was therefore considered a reliable tool. Conclusion: The questionnaire developed in this study has a good validity and reliability and can therefore be used to assess mental fatigue in public transport bus drivers. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Mental fatigue, public transport bus driver, questionnaire. |
|
| نویسندگان مقاله |
شیرازه ارقامی | shirazeh arghami
مریم مرادی | maryam moradi
student of occupational health engineering, zanjan university of medical sciences, zanjan, iran. email moradi.maryam555@gmail.com
دانشجوی دوره کارشناسی، مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، ایران. پست الکترونیکی moradi.maryam555@gmail.com
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم پزشکی زنجان (Zanjan university of medical sciences)
فاطمه حبیبی | fatemeh habibi
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://journal.iehfs.ir/browse.php?a_code=A-10-46-2&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|