ارگونومی، جلد ۶، شماره ۴، صفحات ۶۶-۷۴
عنوان فارسی ارائه الگویی جدید برای عوامل شناختی فردی مؤثر بر خطای انسانی براساس روش دیمتل
چکیده فارسی مقاله زمینه و هدف: مهم‌ترین عامل جلوگیری از حوادث در نهادهای مختلف از جمله صنایع گوناگون، تشخیص دلایل ایجاد نقص در سیستم و عوامل مربوط به آن پیش از وقوع رویدادهای پیش‌بینی نشده است. خطای انسانی مهم‌ترین عامل بروز رویدادهای ناخواسته به شمار می‌آید که عوامل شناختی از علل اصلی وقوع آن هستند. این مطالعه با هدف ایجاد الگویی جدید برای عوامل شناختی مؤثر بر خطای انسانی، بیان روابط میان عوامل تشکیل‌دهنده آنها و شدت اثر روابط مذکور با استفاده از روش دیمتل طراحی و اجرا شد. روش کار: در مرحله اول پژوهش، مطالعه‌ای کیفی برای شناسایی و استخراج عوامل شناختی-فردی مؤثر بر وقوع خطای انسانی در میان کارگران صنایع مختلف انجام شد. سپس برای حصول اطمینان از جامعیت و صحت عوامل مذکور، نظرات متخصصان در این زمینه به کار رفت. درنهایت تکنیک دیمتل برای یافتن روابط میان عوامل شناختی-فردی مؤثر بر وقوع خطای انسانی به کار گرفته و با استفاده از روابط مربوط، الگوی پیشنهادی مطالعه ارائه شد. یافته‌ها: پس از محاسبه D-R و D+R در ارتباط با تأثیرپذیری یا تأثیرگذاری عوامل، D-R برای عامل C5 بیشترین مقدار و 1/213- و D+R برای همان عامل 2/294 به دست آمد. به علاوه در مطالعه حاضر، ارزش آستانه 0/087 بود. نتیجه‌گیری: در این پژوهش، عوامل ناتوانی در حل مسئله و تصمیم‌گیری (C5) و نداشتن قابلیت پیش‌بینی خطرات احتمالی در محیط کار (C9)، از نوع معلول و بقیه عوامل علت هستند. عامل C5 بیشترین ارتباط را با دیگر عوامل دارد.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله عوامل شناختی، خطای انسانی، دیمتل، روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره
عنوان انگلیسی Introducing a New Model for Individual Cognitive Factors Influencing Human Error Based on DEMATEL Approach
چکیده انگلیسی مقاله Background and Objectives: The recognition of a system failure causes and their related factors are considered as the most important factor in preventing accident occurrence in different organizations including industries. Human error is a known important factor in unpredictable events of which cognitive factors are the most influential ones. The purpose of this study was to introduce a new model for individual cognitive factors influencing human error as well as determining the interactions between the factors and their intensity using DEMATEL approach. Methods: First a qualitative study was performed in order to identify and elicit the individual cognitive factors influencing human error among the workers of different industries. To ensure the adequacy and comprehensiveness of the elicited factors, then, the experts' opinion was applied. DEMATEL method was used for understanding the interactions among the individual cognitive factors influencing human error. Finally, using these relationships, a new model of the study was proposed. Results: Calculating D-R and D+R relating to the factors in terms of being cause or effect factor, D-R was -1.213 for C5 as the highest negative value, and D+R was 2.294 for the same factor (C5). Also, threshold level was calculated as 0.087 in the current study Conclusion: In this study, the factors of failure in problem solving and decision making (C5) and difficulty in predicting possible hazards in the workplace are effects and the other factors were the cause factors. The factor of C5 was the highest interactive factor.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مهناز شاکریان | Mahnaz Shakerian
Student Research Committee, Department of Occupational Health Engineering, School of Health, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
دانشجوی دکتری بهداشت حرفه‌ای، گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

علیرضا چوبینه | Alireza Choobineh
Professor, Department of Occupational Health Engineering, School of Health, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
استاد، گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

مهدی جهانگیری | Mehdi Jahangiri
Associate Professor, Department of Occupational Health Engineering, School of Health, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
دانشیار، عضو هیئت‌علمی، گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

مسلم علیمحمدلو | Moslem Alimohammadlou
Assistant Professor, Department of Management, Faculty of Economic, Management and Social Science, Shiraz University, Shiraz, Iran
استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

محمد نامی | Mohammad Nami
Assistant Professor, Department of Neuroscience, School of Advanced Medical Sciences and Technologies, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
استادیار، متخصص علوم اعصاب، عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم و فناوری‌های نوین پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

نشانی اینترنتی http://journal.iehfs.ir/browse.php?a_code=A-10-917-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/300/article-300-1586741.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات