علمی پژوهان، جلد ۲۱، شماره ۲، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی مقایسه اثربخشی تحریک جریان مستقیم فراجمجمه ای و توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به طیف اختلالات اوتیسم
چکیده فارسی مقاله مقدمه: امروزه اختلال در کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اوتیسم موضوع بحث برانگیزی است. لذا این پژوهش با هدف اثربخشی تحریک مستقیم فراجمجمه­ای و توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به طیف اوتیسم انجام شد. روش کار: پژوهش نیمه-تجربی و از طرح پیش­آزمون-پس­آزمون بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان 10 تا 12 سال دارای اختلال طیف اوتیسم بودند که به مراکز و کلینیک­های درمانی شهرستان­های شاهین­دژ و بوکان در سال 1400-1401 مراجعه کردند. تعداد 30 کودک مبتلا به اوتیسم به صورت هدفمند انتخاب و در دو گروه (15 نفر گروه تحریک جریان مستقیم فراجمجمه­ای و 15 نفر گروه توانبخشی شناختی) به صورت تصادفی جایگزین شدند. آزمودنی­های گروه جریان مستقیم فراجمجمه­ای تحت tDCS آندی به مدت 10 دقیقه بر روی سر و آزمودنی­های گروه توانبخشی شناختی به مدت 12 جلسه 40 دقیقه­ای تحت آموزش توانبخشی شناختی رایانه­ای قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تشخیص اوتیسم گیلیام، آزمون دسته­بندی کارت­های ویسکانسین، آزمون استروپ، خرده آزمون حافظۀ عددی آزمون وکسلر، آزمون آندره-ری و آزمون عملکرد پیوسته بود. برای تحلیل داده­های پژوهش از روش تحلیل کوورایانس چندمتغیری استفاده شد که با نرم افزار SPSS نسخه 26 انجام شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد که روش تحریک جریان مستقیم فراجمجمه­ای در مقایسه با روش توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی (انعطاف­پذیری شناختی، بازداری پاسخ، حافظه کاری و توجه پایدار) اثربخشی بیشتری دارد (05/0 ≥P). نتیجه­ گیری: کاربرد دو روش تحریک جریان مستقیم فراجمجمه­ای و توانبخشی شناختی هر دو مکمل سودمندی برای بهبود و تقویت کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به طیف اوتیسم هستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تحریک جریان مستقیم فراجمجمه­ ای، توانبخشی شناختی، کارکردهای اجرایی، اختلالات طیف اوتیسم
عنوان انگلیسی Comparing the effectiveness of transcranial direct current stimulation and cognitive rehabilitation on the executive functions of children with autism spectrum disorders
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Today, the disorder in the executive functions of children with autism is a controversial issue. Therefore, this research was conducted with the aim of the effectiveness of tDCS and cognitive rehabilitation on the executive functions of children with autism. Method: It was a Semi-experimental research with a pre-test-post-test design. The statistical population of the research included all children aged 10 to 12 with autism disorder who referred to treatment centers and clinics in Shahin Dej and Bukan cities in 1400-1401. A number of 30 children with autism were purposefully selected and randomly replaced in two groups (15 in the tDCS and 15 in the cognitive rehabilitation). The Subjects in the tDCS group underwent anodic tDCS on the head for 10 minutes, and subjects in the cognitive rehabilitation group underwent computerized cognitive rehabilitation training for 12 sessions of 40 minutes. Research tools included Gilliam's Autism Diagnostic Scale, Wisconsin Card Sorting Test, Stroop Test, Numerical Memory Subtest of Wechsler Test, Andre-Ray Test and Continuous Performance Test. Multivariate covariance analysis was used to analyze the research data, which was done with SPSS version 26 software. Results: The results showed that the transcranial direct current stimulation method is more effective on executive functions (cognitive flexibility, response inhibition, working memory and sustained attention) compared to the cognitive rehabilitation method (P ≥ 0.01). Conclusions: The use of two methods of transcranial direct current stimulation and cognitive rehabilitation are both useful supplements for improving and strengthening executive functions in children with autism.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Transcranial direct current stimulation, cognitive rehabilitation, executive functions, autism spectrum disorders
نویسندگان مقاله منیره شمسی هلاسو | Monireh Shamsi Holasu
Department of Psychology and Counseling, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
گروه روانشناسی و مشاوره، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

سید محمود طباطبائی | Seyed Mahmoud Tabatabaei
Department of Physiology, Tabriz Medical Sciences Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
گروه فیزیولوژی، واحد علوم پزشکی تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

معصومه آزموده | Masoumeh Azmodeh
Department of Psychology and Counseling, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
گروه روانشناسی و مشاوره، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

نشانی اینترنتی http://psj.umsha.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1110-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده روانشناسی و روانپزشکی
نوع مقاله منتشر شده مقاله پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات