|
|
پزشکی بالینی ابن سینا، جلد ۳۲، شماره ۲، صفحات ۱۰۹-۱۱۷
|
|
|
| عنوان فارسی |
تعیین کننده‌های تشخیص دیر هنگام بیماران سل ریوی اسمیر مثبت استان همدان در طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ |
|
| چکیده فارسی مقاله |
سابقه و هدف: تشخیص زودهنگام سل ریوی اسمیر مثبت برای کاهش انتقال بیماری و بهبود پیامدهای درمانی اهمیت اساسی دارد. با وجود پیشرفت‌ها در کنترل سل، تشخیص دیرهنگام همچنان یکی از چالش‌های مهم در بسیاری از مناطق از جمله ایران است. این مطالعه با هدف شناسایی تعیین‌کننده‌های تشخیص دیرهنگام در بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت استان همدان اجرا شد.
مواد و روش‌‌ها: این مطالعه مقطعی (توصیفی-تحلیلی) شامل تمامی بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت ثبت‌شده در سامانه مراقبت بیماری‌های واگیر استان همدان طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ بود. تاخیر در تشخیص، به‌عنوان فاصله بین شروع علائم و زمان تشخیص قطعی تعریف شد. برای شناسایی عوامل مرتبط با شدت بالاتر اسمیر (به‌عنوان شاخصی از تاخیر تشخیص)، از مدل رگرسیون لجستیک رتبه‌ای استفاده شد. همچنین تحلیل بقا با روش Kaplan-Meier و آزمون Log-rank انجام گرفت.
یافته‌ها: در مجموع ۴۶۰ بیمار مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت وارد مطالعه شدند (میانگین سنی: 39/6 سال؛ 54/6 درصد مرد؛ 62/2 درصد ساکن شهر). میانگین تاخیر در تشخیص، 50/9 روز (انحراف معیار: 131/7) بود. اکثریت بیماران موارد جدید بودند (90/02 درصد) و شایع‌ترین درجه اسمیر در زمان تشخیص ۳+ (43/5 درصد) بود. براساس رگرسیون لجستیک رتبه‌ای، سن کمتر، وضعیت HIV منفی و مورد جدید بودن به طور معناداری با شدت بالاتر اسمیر در زمان تشخیص و در نتیجه تاخیر بیشتر ارتباط داشتند( 0/05>P).
نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان‌دهنده تاخیر قابل توجه در تشخیص سل ریوی اسمیر مثبت در استان همدان، به ویژه در میان بیماران جوان‌تر، بیمارانHIV منفی و موارد جدید بیماری است. پیشنهاد می‌شود مداخلات هدفمند مانند آموزش بیشتر بیماران و ارائه‌دهندگان خدمات، بیماریابی فعال و تقویت همکاری بخش خصوصی و دولتی برای کاهش تاخیر تشخیص و بهبود پیامدهای کنترل سل در منطقه اجرا شود.
|
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
تاخیر در تشخیص، سل ریوی اسمیر مثبت، عوامل خطر |
|
| عنوان انگلیسی |
Determinants of Delayed Diagnosis in Smear-Positive Pulmonary Tuberculosis Patients in Hamadan Province, Iran (2011-2022) |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Background and Objective: Early diagnosis of smear-positive pulmonary tuberculosis (TB) is essential for reducing disease transmission and improving treatment outcomes. Despite advances in TB control, delayed diagnosis remains a significant challenge in many regions, including Iran. This study aims to identify the determinants of delayed diagnosis among smear-positive pulmonary TB patients in Hamadan province, Iran.
Materials and Methods: This descriptive-analytical cross-sectional study included all smear-positive pulmonary TB patients registered in the Hamadan province communicable disease surveillance system between 2011 and 2022. Delay in diagnosis was defined as the interval between symptom onset and confirmed diagnosis. Ordinal logistic regression was used to identify factors associated with higher smear grades, which were considered a proxy for diagnostic delay. Survival analysis was performed using the Kaplan-Meier method and the log-rank test.
Results: A total of 460 smear-positive pulmonary TB patients were included (mean age=39.6 years; 54.6% male; 62.2% urban residents). The mean diagnostic delay was 50.9 days (SD= 131.7). The majority of patients were new cases (90.02%), and the most common smear grade at diagnosis was 3+ (43.5%). Ordinal logistic regression showed that younger age, negative HIV status, and being a new TB case were significantly associated with higher smear grades at diagnosis, indicating greater diagnostic delay (P<0.05).
Conclusion: The findings highlight a substantial delay in the diagnosis of smear-positive pulmonary TB in Hamadan province, particularly among younger, HIV-negative, and newly diagnosed patients. Targeted interventions, such as enhanced provider and patient education, active case finding, and the strengthening of public-private partnerships, are recommended to reduce diagnostic delays and improve TB control outcomes in the region.
|
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Diagnostic delay, Risk factors, Smear-positive pulmonary tuberculosis |
|
| نویسندگان مقاله |
زهرا یزدانیان | Zahra Yazdanian
Student Research Committee, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran
کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
صمد مصلحی | Samad Moslehi
Department of Biostatistics, School of Public Health, Modeling of Noncommunicable Diseases Research Center, Institute of
گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات مدل‌سازی بیماری‌های غیرواگیر، پژوهشکده علوم و فناوری بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
یونس محمدی | Younes Mohammadi
Department of Epidemiology, School of Health, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran
گروه اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
فاطمه ترکمان اسدی | Fatemeh Torkman Asadi
Infectious Disease Research Center, Avicenna Institute of Clinical Sciences, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran
مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی، پژوهشکده علوم بالینی ابن‌سینا، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
سلمان خزایی | Salman Khazaei
Department of Epidemiology, School of Health, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran
گروه اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://sjh.umsha.ac.ir/browse.php?a_code=A-11-186-9&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
آمار و اپیدمیولوژی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|