ارگونومی، جلد ۱۳، شماره ۳، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی ارزیابی اثر مداخله‌ای برنامه‌های آموزش مهارت‌های ارگونومیک بر رفتار شهروند سازمانی و بهره‌وری کارکنان (مطالعه موردی کارکنان شاغل در میدان نفتی آذر)
چکیده فارسی مقاله زمینه و هدف: در محیط‌های عملیاتی پرخطر مانند میادین نفتی، عوامل فیزیکی و روانی می‌توانند بهره‌وری کارکنان و رفتارهای مثبت سازمانی را تضعیف کنند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های ارگونومیک بر بهبود رفتار شهروندی سازمانی و بهره‌وری (بهره وری کارکنان) کارکنان عملیاتی میدان نفتی آذر انجام شد.
روش کار: این پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون–پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بر روی ۴۰ کارگر مرد بخش عملیاتی اجرا شد. شرکت‌کنندگان به‌صورت تصادفی در دو گروه آموزش ارگونومی و کنترل (هر کدام ۲۰ نفر) قرار گرفتند. داده‌ها با پرسشنامه رفتار شهروند سازمانی پادساکف و همکاران (۱۹۹۰) و پرسشنامه بهره وری کارکنان هرسی و گلداسمیت (۱۹۸۰) گردآوری و با آزمون t مستقل، تحلیل کوواریانس و مقایسه‌های درون‌گروهی تحلیل شدند.
یافته‌ها: پس از ۴ هفته مداخله، گروه آموزش ارگونومی افزایش معناداری در نمره کل رفتار شهروند سازمانی (از 105/6 به 118/4؛ +۱۲/۱٪) و بهره وری کارکنان (از 128/8 به 145/6؛ +۱۳/۰٪) نشان داد (p<0.001). بیشترین بهبود در رفتار شهروند سازمانی در نوع‌دوستی (+۱۵/۳٪) و وجدان کاری (+۱۴/۸٪) و در بهره وری کارکنان در انگیزش (+۱۶/۲٪) و توان (+۱۵/۴٪) حاصل شد. اندازه‌های اثر کوهن در محدوده 1/78 تا 2/20 بیانگر اثربخشی بالا بود. در گروه کنترل، تغییرات معناداری مشاهده نشد (p>0.05).
نتیجه‌گیری: آموزش مهارت‌های ارگونومیک موجب بهبود چشمگیر رفتار شهروندی سازمانی و بهره‌وری کارکنان میدان نفتی آذر شد. این نتایج اهمیت سرمایه‌گذاری بر آموزش‌های ارگونومیک را به‌عنوان رویکردی استراتژیک برای ارتقای عملکرد فردی و سازمانی در محیط‌های پرخطر تأیید می‌کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله رفتار شهروندی سازمانی، بهره‌وری، آموزش ارگونومی، میدان نفتی، کارکنان عملیاتی
عنوان انگلیسی Evaluating the Impact of Ergonomic Skills Training Programs on Organizational Citizenship Behavior and Employee Productivity: A Case Study of Operational Staff in the Azar Oilfield
چکیده انگلیسی مقاله Background and Aim: In high-risk operational environments such as oilfields, physical and psychological factors can undermine employee productivity and positive organizational behaviors. This study aimed to examine the effect of ergonomic skills training on enhancing Organizational Citizenship Behavior  and productivity among operational staff of the Azar oilfield.
Methods: This quasi-experimental study employed a pre-test–post-test design with a control group and was conducted on 40 male operational workers. Participants were randomly assigned to either an ergonomic training group or a control group (20 participants each). Data were collected using the OCB questionnaire by Podsakoff et al. (1990) and the HPQ questionnaire by Hersey and Goldsmith (1980). Analyses included independent t-tests, analysis of covariance (ANCOVA), and within-group comparisons.
Results: After the 4-week intervention, the ergonomic training group showed significant increases in total OCB scores (from 105.6 to 118.4; +12.1%) and HPQ scores (from 128.8 to 145.6; +13.0%) (p < 0.001). The greatest OCB improvements were observed in altruism (+15.3%) and conscientiousness (+14.8%), while HPQ improvements were highest in motivation (+16.2%) and ability (+15.4%). Cohen’s d effect sizes ranged from 1.78 to 2.20, indicating a high level of effectiveness. No significant changes were observed in the control group (p > 0.05).
Conclusion: Ergonomic skills training markedly improved organizational citizenship behavior and productivity among employees of the Azar oilfield. These findings underscore the strategic value of investing in ergonomic training programs to enhance both individual and organizational performance in high-risk workplaces.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Organizational Citizenship Behavior, Productivity, Ergonomic Training, Oilfield, Operational Staff
نویسندگان مقاله نبی امیدی | NABI OMIDI
Department of Management, Payame Noor University, Tehran, Iran
گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

نداسادات جعفری | Neda sadat jafari
Department of Public Administration, Islamic Azad University, Electronic Branch, Tehran, Iran
گروه مدبریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد الکترونیکی، تهران؛ ایران

محمدرضا امیدی | mohammad reza OMIDI
Department of Industrial Engineering, Payame Noor University, Tehran, Iran
3. گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

یدالله محمودی | Yadollah Mahmoodi
Department of Physical Education, Payame Noor University, Tehran, Iran
گروه تربیت بدنی، دانشگاه پیام نور؛تهران؛ ایران

نشانی اینترنتی http://journal.iehfs.ir/browse.php?a_code=A-10-7341-4&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده ارگونومی محیطی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات